دین پژوهی

مروری اجمالی بر موضوعات دین

دین پژوهی

مروری اجمالی بر موضوعات دین

ما در این سایت به برخی از ریز موضوعات اجتماعی دینی می پردازیم

اصطلاح الهیات(Theology) به صورت‌های ترکیبی گوناگونی به کار رفته­است. در همه این کاربرد‌ها برای اینکه رشته فرعی مورد نظرمشخص شود واژه­ی الهیات مقید به صفتی شده که به رشته فرعی مورد نظر اشاره کند. الهیات سیاسی، الهیات آزادی‌بخش، الهیات عملی، الهیات نظری، الهیات شبانی، الهیات اخلاقی، الهیات فلسفی، الهیات نظام‌مند و الهیات مبتنی بر کتاب مقدس، نمونه‌هایی از این نوع ترکیب‌ها هستند. بر اساس تعریفی که لغت نامه امریکن هریتیج از الهیات اجتماعی داده­است، الهیات اجتماعی عبارت است از یک مطالعه نظام‌مند و یک دغدغه منظم نسبت به مباحث مربوط به آسایش و خوشبختی بشر، که از منظر و نظرگاه وحی و مکاشفه الهی صورت پذیرد(The American Heritage, Dictionary of English Language). به تعبیر محمد لگن هاوسن:


همانطور که تعابیر و تعاریف از الهیات متعدد و متنوع است، تعاریف الهیات اجتماعی نیز متعدد خواهد بود. به عنوان نمونه، برخی اندیشمندان الهیات را در برابر فلسفه قرار می‌دهند زیرا نقش الهیات را در دفاع از دین و نقش فلسفه را بی‌طرفی نسبت به دین قلمداد می‌کنند. گرچه این دیدگاه قابل مناقشه است، اما بهتر آن است که به تبعیت از فلو و مک اینتایر، واژه الهیات را به معنای وسیع و عام آن به کار بریم: الهیات در واقع به علمی اشاره دارد که هدف آن به دست دادن معرفت و شناخت درباره خدا و روابط خداوند با انسان و جهان است.



به نظر می‌رسد که الهیات اجتماعی به آن بخش از دانش الهیات اطلاق می‌شود که به حیات اجتماعی انسان و عوارض و لوازم و تبعات آن حیات اجتماعی چون حکومت و دولت، اقتصاد و داد و ستد، تعلیم و تربیت، قضاوت، جنگ و صلح، ازدواج و طلاق، خانواده، هنر و ورزش، آیین‌ها و مناسک دینی و ... می‌پردازد. به عبارت دیگر، الهیات اجتماعی یعنی بررسی الهیاتی جامعه و نهادهای جامعه و بررسی و ارزیابی الهیاتی پدیده‌ها و مسائل اجتماعی. می­توان گفت الهیات اجتماعی پاسخی است الهیاتی به مسائل و مشکلات اجتماعی زندگی امروز بشر و الهیات اجتماعی شاخه­ای از الهیات است که معطوف به مسایل اجتماعی است.

  • ف مریدی

تغذیه سالم از منظر قرآن

چندی قبل درباره تغذیه طبیعی یا همان خام گیاهخواری، که در واقع تغذیه اصلی آدمی است، سخن گفتیم.

در عین حال بیان کردیم که این نوع از تغذیه در قرآن نیز آمده است. 

اما اکنون به مورد خاصی از آیات الهی توجه می کنیم که به طور خاص و آشکار به این نوع از تغذیه می پردازد. 

....

اسموتی نوعی نوشیدنی یا عصاره سبر رنگ طبیعی است که بیشتر از میوه ها و گیاهان به دست می آید. در این نوع نوشیدنی از آن جهت که مواد گیاهی به خوبی خورد شده و با یکدیگر مخلوط می شوند ارزش غذایی بالایی دارد. زیرا که قدرت جذب آن به حداکثر می رسد.

....

خدای متعال در سوره عبس از آیه 24 تا 31 غذای اصلی آدمی را توصیف می کند:

انسان باید درباره غذایی که می خورد دقت و اندیشه کند

آب گوارا

حبوبات و دانه ها

انگور و سبزیجات

زیتون و خرما

باغ های مملو از میوه های رنگارنگ

....

موارد مذکر اصل بنای تغذیه طبیعی یا خام گیاهخواری در قرآن کریم است.

با استفاده از ترکیب مناسب و متعادلی از این موارد و خورد و مخلوط کردن آنها می توان به غذایی کامل و لذیذ دست یافت.

غذایی تحت عنوان اسموتی قرآنی

  • ف مریدی

« تکاد تمیز من الغیظ»

 

خداوند متعال در آیه 8 سوره ملک جهنم را داری خشم و غضبی وافر بیان کرده است. خشمی که نزدیک است جهنم را تکه تکه کند. 

جالب است که میان فراد خشمگین و تندخو با جهنم شباهت وجود دارد؛ آنان  نیز همانند جهنم خود، دیگران یا اشیاء اطرافشان را می شکافند. در عین این که  هر دو از منظر چهره و ظاهر نیز در زشت ترین شکل ممکن جلوه می کنند. 

 

  • ف مریدی

توبه به درون یا توبه به خویشتن چیست؟

توبه به معنای بازگشت است. بازگشت به اصل و ریشه. بازگشت به حقیقت. بازگشت به خیر و سعادت. و بازگشت به خدای متعال...

اساسا توبه را همواره بازگشت و به خداوند و پوزش خواستن از محضر او دانسته اند.

اما در واقع چنین نیست.

زیرا گام اول و اساسی در توبه بازگشت به خود و ارزیابی عملکرد خویش است. هنگامی که نفس آدمی عملکرد خویش را ناسازگار با حقیقت  و درستی در می یابد، پشیمان و اندوهگین می شود و برای جبران و اصلاح آن به محضر خداوند پناه می آورد.

....

از این رو در توبه واقعی که همان توبه به درون است فرد دست از بیرون می شوید و پیوسته به مراقبت و محافظت از نفس خویش می پردازد. از این که در بیرون برای او چه می گذرد اعتنایی ندارد و تمام هم و غم خود را اصلاح درون می داند. 

این است کار مردان خدا

انسان های قوی النفسی که پس از تحول درون خود، به هر جا پا می نهند آنجا را نیز متحول می کنند.

سردار بزرگ قاسم سلیمانی یکی از این دست افراد است.

  • ف مریدی

رمز اصلی سردار دلها کجاست؟


 

شکی نیست که با شهادت سردار سلیمانی انقلاب تازه ای در مردم ایران و نیز ملت های مسلمان پدیدار گشت. انقلابی تقربیا بی سابقه که همه اقشار جامعه را با هر باوری درگیر خود ساخت. انقلابی که دلها را سوزاند و اشک ها را جاری ساخت و انگیزه ای برای تحول در همگان پدید آورد. 

...

انگیزه ای برای خارج شدن از خود

از دنیاپرستی

از خودخواهی

از اسم و رسم و جاه و مال

و در نهایت انگیزه ای برای بیدار شدن از همه غفلت ها ....

زیرا که خود سردار نیز با بیدار شدن از تمامی انواع غفلت ها، برای خدا و در مسیر خدا به راه افتاد.

....

این همان نکته کلیدی در اسلام و همه ادیان الهی است. پیام اصلی تمامی انبیای الهی دعوت به توحید و یکی شدن با خدای متعال است. محتوای همه آموزه های الهی در این است که خدایی وجود دارد و آن خدا یکتاست... پس بندگان خدا با رها کردن همه تعلقات و دلبستگی های پوشالی خود تنها برای خدا و در راه خدا به حرکت درآیید... 

که این همانا نهایت بندگی، خدایی شدن و بالاترین درجه اخلاص است.

  • ف مریدی

رمز اصلی سردار دلها کجاست؟


 

شکی نیست که با شهادت سردار سلیمانی انقلاب تازه ای در مردم ایران و نیز ملت های مسلمان پدیدار گشت. انقلابی تقربیا بی سابقه که همه اقشار جامعه را با هر باوری درگیر خود ساخت. انقلابی که دلها را سوزاند و اشک ها را جاری ساخت و انگیزه ای برای تحول در همگان پدید آورد. 

...

انگیزه ای برای خارج شدن از خود

از دنیاپرستی

از خودخواهی

از اسم و رسم و جاه و مال

و در نهایت انگیزه ای برای بیدار شدن از همه غفلت ها ....

زیرا که خود سردار نیز با بیدار شدن از تمامی انواع غفلت ها، برای خدا و در مسیر خدا به راه افتاد.

....

این همان نکته کلیدی در اسلام و همه ادیان الهی است. پیام اصلی تمامی انبیای الهی دعوت به توحید و یکی شدن با خدای متعال است. محتوای همه آموزه های الهی در این است که خدایی وجود دارد و آن خدا یکتاست... پس بندگان خدا با رها کردن همه تعلقات و دلبستگی های پوشالی خود تنها برای خدا و در راه خدا به حرکت درآیید... 

که این همانا نهایت بندگی، خدایی شدن و بالاترین درجه اخلاص است.

  • ف مریدی

تغذیه طبیعی در قرآن

در نظر همه ما بهشت باغی است مملو از درختان با میوه های زیبا و رنگارنگ؛ اما چرا بهشت برین باید چیزی مشابه باغ این دنیایی باشد؟

شکی نیست که در دنیای امروز با پیشرفت های فراوانی که در عرصه طب و سلامت صورت گرفته است، آمار بیماری و تعداد بیماران سخت و کم علاج فزونی گرفته است. این نکته از منظر بسیاری از متخصصان ریشه در تغذیه و خوراک آدمی دارد.

خداوند متعال انسان را مانند بسیاری از موجودات گیاهخوار چنان آفریده که غذای اصلی او از زمین و نباتات تامین می شود. این انسان است که به خطا قرن ها پیش با کشف آتش و شکار حیوانات به گوشت خواری و پخته خواری روی آورد. تا جایی که امروزه با تهیه هزاران نوع خوردنی و آشامیدنی که اغلب هم گوشتی و پختنی است، خود را اسیر انواع بیماری ها ساخت.

....

با نگاهی دقیق به آیات قرآنی نیز می توان دریافت که قوت اصلی آدمی میوه ها و سبزیجات است؛ و اگر جایی از گوشت سخن به میان آمده به هیچ وجه در اولویت نیست. حتی در مورد روزی بهشتیان نیز بارها و بارها از باغ و میوه های متنوع آن صحبت می کندو لذا میوه ها را غذای اصلی آنان بیان می کند.

....

در آیات 25 و 35 سوره بقره آمده است که بهشتیان با دیدن میوه های بهشتی چنین اظهار می کنند که ما مشابه همین میوه ها در دنیا تناول می کردیم. بر این اساس شاید بتوان این گونه نتیجه گیری کرد که پاداش تغذیه طبیعی در دنیا بهشت و طعام بهشتی است.

 

  • ف مریدی

 

خدای مهربان به خاطر همه نعمت هایی که در گذشته حال یا آینده ارزانی داشته و خواهی داشت

از پیشگاهت بسیار بسیار سپاسگزارم.

یا خیر الراحمین

  • ف مریدی
  • ف مریدی

 

 

خیلی ها قبل از خوردن غذا دعا می کنند و برخی هم پس از غذا خوردن شکر می گویند. اما من قبل از هر نشست و برخاستی دعا می کنم. بعد از بیدار شدن و قبل از بیرون رفتن دعا می کنم. قبل از مطالعه و قبل از نمایش و سینما هم دعا می کنم. قبل از طراحی و نقاشی و ورزش هم دعا می کنم. قبل از پیاده روی و نوشتن هم دعا می کنم.

خلاصه من همواره دعا می کنم و خداوند را به خاطر این همه نعمت شکر می گویم.

 اگر می خواهید در کارها با پیامدهای خوب روبرو شوید یا به آرزوهای خود برسید... راهکارش این جاست:

قبل از هر چیز خدا را به خاطر آورده و او را شکر کنید. و با گفتن این جمله که خدایا از این که من را به آرزوهایم می رسانی از تو سپاسگزارم.

....

آری این عبارت عجیب و غریب است. قبل از آین که آرزوها محقق شوند ما شکر آنها را به جا می آوریم.

حتی زمانی که می خواهیم دیگران را در مشکلاتشان یاری کنیم می توانیم با شکر کردن از خداوند راه حل شدن مشکلات آنان را هموار کنیم.

خداوندا از تو ممنونم که دوست مریض مرا شفا می دهی. خداوندا از تو ممنونم که برادر فقیر مرا ثروتمند می کنی...

....

تقویت روحیه شکر گزاری قلب انسان را پر از عشق و صفا میکند. روح او را بزرگ کرده و او را از حصار خویشتن خارج می سازد. او دیگر حساس و زودرنج و کم حوصله نیست. او غرغرو و ایرادگیر نیست. او از کسی متنفر نیست. او همه را بیش از خود دوست دارد و خداوند را در رأس همه امور می بیند.

.....

روحیه سپاسگزاری معجزه ای است که در همه ادیان آسمانی وجود داشته و دارد. معجزه ای که زندگی را زیبا و درخشان می کند. و لحظه لحظه آن را ارزشمند و ماندگار.

  • ف مریدی


الهیات رنج: رنج متعالی

الهیات رنج شاخه ای از الهیات است که به موضوع درد و رنج آدمی در دنیا می پردازد. در میان ادیان شاید بودیسم مصداق کاملی برای مسأله رنج باشد. اما در واقع تمامی ادیان بزرگ به موضوع رنج پرداخته و در صدد پاسخگویی به آن بوده اند.

در اسلام نیز آموزه های فراوانی از موضوع رنج و درد وجود دارد که در میان مذاهب آن مذهب شیعه جلودار آن است.

واقعه کربلا و شهادت امام حسین ع برجسته ترین نمونه از موضوع رنج و دردی است که آموزه های فراوانی را به خود اختصاص داده است. تا جایی که درک و همدلی با آن را راهی سریع در جهت کمال الهی و درجات معنوی بر شمرده است.

کتاب رنج عرفانی و شور اجتماعی نوشته حبیب الله بابایی یکی از معدود آثاری است که با این نگاه در مورد عاشورا نگاشته شده است. او در این اثر با تقسیم رنج به دو نوع رنج وجودی و رنج عدمی، رنج وجودی را راهی سریع و مطمئن در رسیدن به کمال معنوی دانسته است.

در عین این که وجود مؤلفه های عقلانی، عاطفی و اجتماعی در رنج متعالی یا رنج وجودی، کارکردهای معنابخشی، هویت بخشی و انسجام بخشی را نیز در جامعه عهده دار است. از این منظر این موضوع بهانه خوبی در گفتگوهای بین الادیانی و همزیستی مشترک میان فرقه های گوناگون است.

  • ف مریدی