آیا از میان آراء ابن عربی می توان الگویی برای الهیات اجتماعی ترسیم کرد؟
اگر ابن عربی را به عنوان عارفی بنام در عرفان اسلامی در نظر بگیریم، و اگر عرفان را رویکردی شخصی و خصوصی در آموزه های اسلامی تلقی کنیم
آیا از دل این رویکرد شخصی راهکارهای اجتماعی و جمعی می توان استخراج کرد که بتواند برخی از معضلات جامعه را پاسخ گوید؟
به ظاهر پاسخ منفی است
اما در واقع چنین نیست...
با آنکه ابن عربی از بزرگترین اعضای عرفان اسلامی در سراسر جهان شناخته شده است، اما آراء و نظرات وی در حوزه دین و دینداری در مجامع دینی ایران چندان شهرت و محبوبیتی ندارد.
اینکه علت این نکته چیست و به چه عواملی بر می گردد، اکنون مد نظر ما نیست.
مروری کوتاه بر برخی آراء ابن عربی که از آثار خود او یا آثار ابن عربی شناسان بر می آید نکات بدیع، زیبا و چشمگیری را نصیب انسان می کند؛ به طوری که اگر فرد دغدغه دین و دینداری در سر داشته باشد حتما مرور خود را به مطالعه ای گسترده مبدل خواهد ساخت.
اما دین و دینداری از منظر ابن عربی چیست؟
دین از منظر ابن عربی همان توحید است.
دینداری از منظر ابن عربی اتصاف به اسمای الهی است. گرچه موضوع اسمای الهی خود بحثی پردامنه است اما ابن عربی در آثار خود
از جمله فتوحات مکیه به بسیاری از آنها پرداخته است. البته ویلیام چیتیک نیز به عنوان بزرگترین ابن عربی شناس معاصر، در کتابی مختصر آن را شرح داده است.
در عین حال اسمای الهی از منظر ابن عربی از چند ده مورد تجاوز نمی کند که گل سرسبد و عصاره تمامی آنها اسم اعظم الله است. و در صورتی که بنده ای از بندگان خدا بتواند تعداد یا اکثری از آنها را در خود ایجاد کند به مقام دینداری رسیده است. با این اوصاف ما کجاییم و دیندار واقعی کجاست؟
