الهیات رنج

الهیات رنج: رنج متعالی

الهیات رنج شاخه ای از الهیات است که به موضوع درد و رنج آدمی در دنیا می پردازد. در میان ادیان شاید بودیسم مصداق کاملی برای مسأله رنج باشد. اما در واقع تمامی ادیان بزرگ به موضوع رنج پرداخته و در صدد پاسخگویی به آن بوده اند.

در اسلام نیز آموزه های فراوانی از موضوع رنج و درد وجود دارد که در میان مذاهب آن مذهب شیعه جلودار آن است.

واقعه کربلا و شهادت امام حسین ع برجسته ترین نمونه از موضوع رنج و دردی است که آموزه های فراوانی را به خود اختصاص داده است. تا جایی که درک و همدلی با آن را راهی سریع در جهت کمال الهی و درجات معنوی بر شمرده است.

کتاب رنج عرفانی و شور اجتماعی نوشته حبیب الله بابایی یکی از معدود آثاری است که با این نگاه در مورد عاشورا نگاشته شده است. او در این اثر با تقسیم رنج به دو نوع رنج وجودی و رنج عدمی، رنج وجودی را راهی سریع و مطمئن در رسیدن به کمال معنوی دانسته است.

در عین این که وجود مؤلفه های عقلانی، عاطفی و اجتماعی در رنج متعالی یا رنج وجودی، کارکردهای معنابخشی، هویت بخشی و انسجام بخشی را نیز در جامعه عهده دار است. از این منظر این موضوع بهانه خوبی در گفتگوهای بین الادیانی و همزیستی مشترک میان فرقه های گوناگون است.

آرمان صوفی واقعی از منظر سید حسین نصر

صوفی می خواهد خدا را این جا و اکنون بشناسد. او نمی خواهد مانند دیگران تنها به شیوه انفعالی طبق اراده خدا زیست کند. او می خواهد در هر لحظه از زندگی خویش با جهاد اکبر طبق اراده خدا زیست کند. او می خواهد پیوسته به یاد خدا باشد، و به همین دلیل می خواهد از جنبه بیرونی به جنبه دورنی بگراید.

تصوف به یک معنا درون گرایی در اسلام است. تصوف همان رازورزی یا mysticism است و به رازهای الهی مربوط می شود. این واژه در لاتین به معنای بستن دهان و سکوت است. گذر از جهان صوت به جهان سکوت.

این جاست که تحولی باید صورت بگیرد، زیرا همه ما آشفته هستیم. ما چه متدین چه غیر متدین، ذهنمان آشفته است. نتیجه تصوف توانایی تمرکز و جمع کردن ذهن در مرکز آن است. تمرکز یعنی گرایش به مرکز. بنابراین پیداست که مرکز آن قلب انسان است که عرش رحمان نیز هست و سپس زیستن بر مبنای آن مرکز، فن تصوف است.

در مرکز زیستن عملا زیستن با ذکر و در حضور خداوند در همه اوقات است. آسان ترین راه برای کمال و بالخره قدیس شدن این است که در همه کارها خدا را به یاد داشته باشیم.

ولی این امر دشوارترین راه در جهان نیز هست، زیرا انسان پیوسته در غفلت و آشفتگی به سر می برد.

فریب مرگ

الهیات مرگ: فریب مرگ

یکی از مسلمات آدمی در طول تاریخ مرگ و پایان حیات او در این عالم است.

گرچه آدمی فطرتا خواستار جاودانگی و حیات ابدی است؛ اما این آرزو حداقل در این جهان مادی میسر نیست.

شاید بهتر باشد بگوییم که تا به حال میسر نشده است.

اما مگر می شود روزی فرا رسد که آدمی بر مرگ خود فایق آید یا آن را تا مدت مدیدی به تعویق بیاندازد؟

چندین دهه از تکنولوژی سرمازیستی می گذرد؛ تکنولوژی که در آن با منجمد نگه داشتن بدن افراد در حال مرگ، امید و آرزوی آنان را برای بازگشت به حیات زنده نگاه می دارد.

گرچه این تکنولوژی همچنان در ابهام قرار دارد و هنوز به نتیجه دلخواه خود نرسیده است، اما شواهدی بدست آمده مبنی بر این که با سرد نگه داشتن مغز افرادی که در حال مرگند، می توان مغز آنان را از مرگ نجات داده و امید بازگشت به زندگی را در آنان افزایش داد.

واضح است که این مطالعات در ابتدای راه است و برای دستیابی به نتایج بیشتر به زمان بیشتری هم نیاز است.

اکنون سؤال این است که اگر یک روزی این فرضیه به نظریه ای علمی تبدیل شود، جایگاه مرگ در الهیات چگونه خواهد بود؟

اگر مرگ از منظر دینی جدا شدن روح از بدن باشد، فریب مرگ یا تعویق آن چه معنایی خواهد داشت؟

آیا می شود روح جدا شده از بدن را باز به بدن برگرداند؟

....